Volwassenen

Voordat de sonde wordt geplaatst, legt je zorgverlener uit wat er gaat gebeuren, waarom het gebeurt en wat je kunt verwachten. Je moet mondeling toestemming geven voor de plaatsing van de sonde.

Het is een goed idee om een familielid of vriend(in) aanwezig te laten zijn ter ondersteuning voor, tijdens (indien mogelijk) en na de plaatsing van de sonde. Als jij zorgt voor degene bij wie de sonde wordt geplaatst, je aanwezig mag zijn bij de ingreep én je verwacht dat hij/zij misschien niet goed zal meewerken, wordt je wellicht gevraagd om te helpen hem of haar bij te staan tijdens de plaatsing. Als je dit liever niet doet (en dat is prima!), kun je dit aangeven bij de zorgverlener.

Een NJ-sonde kan op verschillende manieren worden geplaatst. De ingreep kan bijvoorbeeld plaatsvinden op de endoscopie- of röntgenafdeling, of er kan na de plaatsing een röntgenfoto worden gemaakt ter controle. Het is ook mogelijk dat je helemaal niet naar een andere ruimte hoeft, afhankelijk van de beschikbare apparatuur ter plekke. Als dat het geval is, kan de plaatsing van de sonde aan je bed worden uitgevoerd.

Mogelijk wordt het plaatsen van de sonde aan je bed uitgevoerd met behulp van het CORTRAK*-systeem. Hiermee kunnen de zorgverleners de beweging van de sonde op een scherm volgen. Daarvoor wordt er een driehoekige sensor op je borst geplaatst. Als de zorginstelling waar je wordt behandeld niet de beschikking heeft over dit apparaat, kan de plaatsing van de sonde aan je bed worden uitgevoerd. In dat geval moet je wellicht tijdens de ingreep van positie veranderen. De sonde gaat via de neus, keel en slokdarm naar de maag en gaat ten slotte door een kleine opening (de zogeheten pylorus) naar de dunne darm. Voordat de sonde wordt geplaatst, wordt deze in water of een glijmiddel gedompeld om het inbrengen wat comfortabeler te maken. De verpleegkundige zal jou of degene voor wie jij zorgt vragen om het hoofd iets naar voren te houden. Hierdoor beweegt de sonde gemakkelijker door neus en keel. De kans bestaat dat hij of zij moet kokhalzen; dat kan vervelend zijn om te zien, maar het feit dat je aanwezig bent, zal zeker een troost zijn. Dit deel van de plaatsing duurt maar kort.

Het duurt een paar minuten voordat de sonde zich in de goede positie bevindt.

Na de plaatsing wordt de positie van de sonde gecontroleerd. Als er een voerdraad is gebruikt, wordt die na de plaatsing verwijderd. De sonde wordt vervolgens vastgemaakt aan de wang of neus.

Het is heel normaal dat de sonde in het begin vervelend aanvoelt en er een kokhalsreactie optreedt. In deze fase is een positieve instelling belangrijk. Herinner jezelf of degene voor wie jij zorgt er regelmatig aan dat veel andere mensen dit al hebben gedaan en dat jij/hij/zij het ook kan. Je kunt jezelf aanmoedigen door te zeggen: ‘Ik kan dit! Ik ga het gewoon doen!’

Het is belangrijk om te onthouden dat je meerdere malen per dag je tanden poetst of mond spoelt om je mond schoon en vochtig te houden. Ga na of je vloeistoffen mag drinken, voedsel mag eten en medicijnen oraal mag innemen wanneer je een NI-sonde hebt.

Controleer voordat je het ziekenhuis verlaat of je alle spullen voor thuis hebt of weet waar je die kunt krijgen. Je zorgverlener leert je om medicatie toe te dienen en de sonde door te spoelen. Het wordt aanbevolen om de sonde elke dag om de vier uur door te spoelen evenals vóór en na het toedienen van voeding of medicatie, om te voorkomen dat de sonde verstopt raakt en niet meer werkt. Je zorgverlener leert je ook hoe je de sonde aansluit op de voedingsset en hoe je voeding toedient met een pomp.

Wanneer je thuiskomt, is het verstandig om eerst een plek te zoeken om alle spullen te bewaren. Ook heb je een schone plek nodig voor de sondevoeding en pomp.

Gebruik een rugzak om de pomp en voeding mee te nemen zodat je wat mobieler bent wanneer je de dagelijkse routine weer oppakt. Maak een losse lus in de sonde en zet die vast met tape om te voorkomen dat je erover struikelt. Als je huisdieren of jongere kinderen hebt, moet je ervoor zorgen dat ze niet bij de sonde kunnen. Controleer de sonde en zorg dat die goed vastzit.

Houd de informatie voor noodgevallen bij de hand voor het geval je vragen hebt.

Houd er rekening mee dat wanneer je weer thuiskomt na een ingrijpende verandering, je zult moeten wennen aan de nieuwe situatie. Dit zal echter niet lang duren, en je zult al snel een nieuwe dagelijkse routine ontwikkelen.