Pubers /
jongvolwassenen

Als jij, je puber of degene voor wie jij zorgt, bij bewustzijn is voordat de sonde wordt geplaatst, wordt er uitleg gegeven over wat er gaat gebeuren, waarom het gebeurt en wat je kunt verwachten. Er moet mondeling toestemming worden gegeven voor de plaatsing van de sonde.

Het is een goed idee om een familielid of vriend(in) aanwezig te laten zijn ter ondersteuning tijdens de plaatsing van de sonde. Als jij zorgt voor de puber of jongvolwassene bij wie de sonde wordt geplaatst en je verwacht dat hij of zij misschien niet goed meewerkt, wordt je wellicht gevraagd om te helpen hem of haar vast te houden tijdens de plaatsing.

Tijdens de ingreep krijgen pubers of jongvolwassen soms uitgelegd hoe ze de sonde zelf kunnen plaatsen. Hierdoor weten ze wat ze in de toekomst zelf kunnen doen. Als het veilig is om te drinken, kan de verpleegkundige vragen om wat water te drinken door een rietje. Daardoor bereikt de sonde gemakkelijker de maag.

De verpleegkundige bepaalt hoever de sonde wordt geplaatst door de afstand te meten tussen je neus, de onderkant van je oorlel en halverwege het borstbeen.

Voordat de sonde wordt geplaatst, wordt deze in water of een glijmiddel gedompeld om het inbrengen wat comfortabeler te maken. De verpleegkundige zal jou of degene voor wie jij zorgt vragen om het hoofd iets naar voren te houden. Hierdoor beweegt de sonde gemakkelijker door neus en keel. De kans bestaat dat hij of zij moet kokhalzen; dat kan vervelend zijn om te zien, maar het feit dat je aanwezig bent, zal zeker een troost zijn. Dit deel van de plaatsing duurt maar kort.

Naderhand legt een verpleegkundige aan jou of degene voor wie jij zorgt uit hoe je kunt controleren of de sonde goed in de maag is geplaatst. De plaatsing wordt gecontroleerd door wat vloeistof uit de sonde te halen met een injectiespuit en die te testen met pH-indicatorpapier (of met behulp van röntgen), om zeker te weten dat het uiteinde van de sonde zich in de maag bevindt. Als de sonde is geplaatst met behulp van een voerdraad, wordt de sonde na bevestiging van de plaatsing met water doorgespoeld en wordt de voerdraad verwijderd. Daarna wordt de sonde met tape vastgemaakt aan je wang of neus. De verpleegkundige kan een streepje op de sonde zetten bij de neus, om te zien of de sonde beweegt.

Het is heel normaal dat de sonde in het begin vervelend aanvoelt in je neus of achter in je keel. Naarmate je aan de sonde went, zal dat gevoel minder worden. In deze fase is een positieve instelling belangrijk. Herinner jezelf of degene voor wie jij zorgt er regelmatig aan dat veel andere mensen dit al hebben gedaan en dat jij/hij/zij het ook kan. Je kunt jezelf aanmoedigen door te zeggen: ‘Ik kan dit! Ik ga het gewoon doen!’

De zorgverlener leert je hoe je voeding toedient en de pomp gebruikt. Als er geen pomp wordt gebruikt, wordt uitgelegd hoe je bolusvoeding toedient met een injectiespuit.

Om je mond schoon en vochtig te houden, is het belangrijk om regelmatig je tanden te poetsen en te zorgen voor een goede mondhygiëne. Ga na of je wat water mag drinken en iets mag eten (als orale voeding mogelijk is).

Voor je vertrek zal de diëtist, verpleegkundige of de thuiszorg ervoor zorgen dat je alle spullen hebt voor het thuis gebruiken van de sonde; injectiespuiten, voedingssets en pH-indicatorstrips. Zorg dat al je vragen zijn beantwoord en je de contactgegevens hebt voor noodgevallen.

Wanneer je thuiskomt, is het verstandig om eerst een plek te zoeken om alle spullen te bewaren. Ook heb je een schone plek nodig waar je de sondevoeding kunt bereiden. Je diëtist, verpleegkundige of thuiszorg kan je adviseren en helpen met het regelen van aanvullende spullen voordat je het ziekenhuis verlaat.

Het advies is om meerdere malen per dag te controleren of de sonde niet is verplaatst. Doe dit, voordat je sondevoeding of medicatie toedient, met behulp van een pH-test (je krijgt uitgelegd hoe je dit doet voordat je het ziekenhuis verlaat). Als je op enig moment twijfelt aan de positie van de sonde, gebruik je die niet en vraag je advies aan de thuiszorg.

Vergeet niet dat mondverzorging erg belangrijk is, ook wanneer je geen voeding of medicatie oraal inneemt. Poets regelmatig je tanden of gebruik mondswabs om je mond schoon en vochtig te houden.

Raadpleeg je aantekeningen of ontslaginformatie voordat je aan de slag gaat. Als je hebt geleerd hoe je de sonde thuis kunt verwisselen, houd je de informatie voor noodgevallen wel nog ter referentie bij de hand.

Houd er rekening mee dat wanneer je weer thuiskomt na een ingrijpende verandering, je zult moeten wennen aan de nieuwe situatie. Dit zal echter niet lang duren, en je zult al snel een nieuwe dagelijkse routine ontwikkelen. Let op: in sommige gevallen zul je medicatie moeten toedienen door de NG-sonde. Ga in dat geval na of de medicatie eerst moet worden verdund. Vergeet ook niet om de sonde voor en na het innemen van medicatie of voeding door te spoelen, om verstopping te voorkomen.